Het is nog nooit vertoond: twee continentale voetbaltoernooien tegelijkertijd. Over een week start het EK, komende nacht begint de Copa América. Hoe kan dat? Er was vorig jaar toch al een Zuid-Amerikaans kampioenschap? En waarom is de Copa América in de Verenigde Staten, met een compleet nieuwe bokaal? Een gids voor de Copa América Centenario (1916-2016)!
Copa América?
Oké… Voetballiefhebbers hoef je dit natuurlijk niet uit te leggen. Dus voor de dummies nog even. Copa América is het continentale kampioenschap van Zuid-Amerika. Zoals het EK het 4-jaarlijkse voetbalfeestje van de UEFA is, is de Copa América het uithangbord van de CONMEBOL (Confederación Sudamericana de Fútbol).
Het begon in 1916 en werd sindsdien met onregelmatige tussenpozen – van om het jaar tot zelfs begin jaren zeventig van de vorige eeuw zeven jaar niet – gehouden door de tien CONMEBOL-leden in Zuid-Amerika: Uruguay, Peru, Chili, Venezuela, Argentinië, Bolivia, Paraguay, Brazilië, Ecuador en Colombia. Suriname, Guyana en Frans-Guyana zijn lid van het Noord-Amerikaanse CONCACAF, evenals alle landen in Midden-Amerika.
In 1993 veranderde de opzet. Om drie poules van vier landen te kunnen maken werden steeds twee gastlanden uitgenodigd. Het toernooi kreeg vervolgens een vast, tweejaarlijks ritme. Sinds 2007 is de Copa América net als het EK zelfs om de vier jaar. Tot nu. Nadat Chili vorig jaar in eigen land de sterkste was, vindt dit jaar de Copa América Centenario plaats, exact 100 jaar na de eerste editie in 1916 in Argentinië. Geen tien landen, geen twaalf, maar vier poules van vier landen.
Het is dit jaar een jubileumeditie maar waarom zou je die juist buiten je eigen continent houden? Alsof je je honderdste verjaardag bij je buren houdt. Het antwoord is even simpel als ontluisterend: money, money, money.
Toen in 2012 het idee werd opgevat om van 2016 een speciale Copa América-editie te maken voor Noord-, Midden- en Zuid-Amerika staken Mexico en de VS meteen hun vinger op. Vanwege het geld, de infrastructuur en voetbal als booming business viel de keuze op de VS.
Vanwege de speciale editie wilde de CONMEBOL het rotatiesysteem niet doorbreken. De Copa América vindt normaliter altijd plaats op basis van het alfabet. Eigenlijk was in 2015 Brazilië aan de beurt, na Venezuela in 2007 enArgentinië in 2011, maar omdat 2015 een jaar na het WK viel nam Chili de beurt over. In 2019 is Brazilië zodoende weer aan de beurt, daarna, in 2023,Ecuador. Bolivia had zich al afgemeld.
Speelschema Copa América Centenario
De basisweetjes van 2016
Waar? Verenigde Staten
Wanneer? Van 3 juni tot en met 26 juni
Welke landen: Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Ecuador, Paraguay, Peru, Uruguay, Venezuela, Verenigde Staten, Mexico, Costa Rica, Jamaica, Haïti en Panama.
Speelsteden: New York, Orlando, Seattle, San Francisco, Boston, Chicago, Houston, Los Angeles, Philadelphia en Phoenix.
Meer info op de officiële website.
Hoe kwam het deelnemersveld tot stand?
Nog niet zo lang geleden was zelfs Japan actief bij de Copa América. Daar wilden de twee organiserende bonden nu vanaf. Alleen leden van de CONMEBOL en CONCACAF mochten meedoen. Er werd gekozen voor een vast format van 16 landen verdeeld over vier poules. Dus bij de tien Copa América-landen konden zich zes landen voegen. De VS was als gastheer automatisch geplaatst, evenals Mexico als grootste voetballand van Midden-Amerika. De vier overige landen werden Costa Rica (winnaar Copa Centroamericana 2014), Jamaica (winnaar Caribbean Cup 2014) en de twee play-offwinnaars Haïti en Panama.
Een speciale editie verdient een speciale prijs! Dus werd een complete nieuwe bokaal ontworpen: 61 centimeter hoog, 24-karaats goud, 7,2575 kilo, ontworpen door EPIC Studios in de Verenigde Staten en vervaardigd door Thomas Lyte’s London Workshops in Engeland. De trofee wordt uitgereikt op 26 juni na de finale in het MetLife Stadium in New Jersey. De winnaar mag de speciale bokaal vanwege de eenmalige Copa América Centenario houden. De naam van de winnaar wordt gegrafeerd in de historische trofee en in de annalen als winnaar van de Copa América vermeld.
Welke sterren zien we in de VS?
Dat is toch nog even afwachten. Uruguay nam Luis Suárez woensdag wel mee naar de Verenigde Staten, maar of de topscorer van FC Barcelona fit is, is zeer de vraag. Hij verrekte een hamstring in de finale om de Copa del Rey tegen Sevilla. Uruguay trapt zondagavond af in Phoenix tegen Mexico. Dat Suárez is opgenomen in de selectie is een bewijs dat Uruguay de Copa América Centenario bloedserieus neemt.
Dat geldt eigenlijk voor alle landen. Ondanks weer een loodzwaar (Europees) seizoen geven Arturo Vidal, Alexis Sánchez (Chili), Lionel Messi, Gonzalo Higuaín (Argentinië), Philippe Coutinho, Hulk en Willian (Brazilië), James Rodríguez, Carlos Bacca (Colombia), Andrés Guardado, Javier Hernández (Mexico), Tim Howard en Clint Dempsey (VS) ‘gewoon’ acte de presènce. De enige grote ster die ontbreekt is Neymar. Brazilië zet met de sterspeler van Barcelona vol in op het olympisch voetbaltoernooi in eigen land.
Als grote favoriet jaagt Argentinië in de VS op de eerste grote prijs sinds 1993. Met Messi werd opmerkelijk genoeg nog nooit een groot toernooi gewonnen, maar met titelverdediger Chili in de poule wordt ook de feesteditie een kluif voor de Albicelestes. Brazilië begint elk toernooi waar het aan deelneemt als grote kanshebber en dat is nu niet anders. Recordhouder Uruguay, dat 15 keer de Copa América won, wil wel een zestiende overwinning en Chili aast met nieuwe coach Juan Antonio Pizzi op titelprolongatie. Met de sterke selecties van Mexico en Team USA kan het een interessante strijd opleveren.
Geen Shakira, wel (weer!) Pitbull in een hoofdrol. Nadat de Cubaans-Amerikaans rapper ook het officiële liedje zong voor het WK van 2014 in Brazilië werd hij nu weer gevraagd. Hij schreef Superstar en vroeg onder anderen Becky G voor de vocalen. Voor de finale treedt het duo live op, de weken ervoor zal het in volle glorie door de tien stadions schallen.
Het worden de komende weken heel lange dagen voor de voetballiefhebbers. Door het tijdsverschil met de Verenigde Staten bijten de duels van het EK en Copa América Centenario elkaar niet, zodat we van het EK soepel kunnen overschakelen naar de Copa América. Maar of dat ‘slaaptechnisch’ is vol te houden is vers twee. De ‘vroegste’ duels in de VS beginnen rond 22.30 uur Nederlandse tijd, vlak voor het einde van de laatste duels tijdens Euro 2016.Bekijk hier het complete speelschema.
Schoppen & slaan
Wat is dat toch in Zuid-Amerika? Als de volksliederen hebben geklonken en de hand van het hart gaat, lijkt bij de Copa América een collectieve gekte los te barsten. Trots op het vaderland, de wil om te winnen, ze doen rare dingen met Zuid-Amerikanen. Schoppen, slaan, spugen en knijpen, het hoort allemaal bij het Latijnse volkstheater dat de Copa América ook is.
De finale uit ’87 tussen Uruguay en Chili (1-0) spant de kroon met 4 keer rood, netjes verdeeld. Maar die uit 2001 mag er ook zijn: Colombia – Mexico 1-0, vijf keer geel, twee keer rood. Of wat te denken van vorig jaar, toen Chili’s Gonzalo Jara zijn vinger plantte in het achterwerk van de Uruguayaan Edinson Cavani. En Neymar niet te vergeten, die het in het duel met Colombia aan de stok kreeg met de scheidsrechter (ook al van die opgewonden en snel gepikeerde Latino’s) en later een kopstoot uitdeelde: vier duels schorsing en direct per privé-jet naar huis.
Bron: ad.nl
