Romario, afkomstig uit de sloppenwijken van Rio de Janeiro, bereikte de hoogste doelen die een voetballer zich maar kan wensen. Zijn grootste successen behaalde hij met het Braziliaanse nationale team, waarmee hij het Zuid-Amerikaanse kampioenschap onder de 20 jaar (1985) won, zilver op de Olympische Spelen van 1988 in Seoul, twee keer de Copa América won (1989 en 1997), een Confederations Cup (1997) en bovenal het WK van 1994 in de Verenigde Staten.
Romario maakte van doelpunten maken een kunst. Soms scoorde hij vanuit een loopactie, na stiekem weg te zijn geglipt en de bal meerdere keren met zijn favoriete rechterbeen te hebben aangeraakt, terwijl hij op andere momenten directer was en met beide voeten het net vond bij zijn eerste aanraking of bij de rebound.

‘Onopvallend’ met een magische touch
Romario beweert dat hij, inclusief vriendschappelijke wedstrijden, benefietwedstrijden en jeugdwedstrijden, in zijn carrière meer dan 1000 doelpunten heeft gescoord. Deze mijlpaal bereikte hij op 20 mei 2007 op 41-jarige leeftijd, toen hij een penalty benutte voor Vasco da Gama tegen Sport Recife.
Het is niet zo belangrijk dat de FIFA slechts 760 van zijn doelpunten erkent in officiële wedstrijden tussen clubs, het nationale elftal en het Olympisch team. Daarmee is Romario de vierde topscorer in de voetbalgeschiedenis. Als zijn prestaties in het jeugdelftal ook worden meegerekend, staat het totaal aantal doelpunten echter op 929.
“Als Romario de bal aanraakt, maakt dat een magisch geluid”, zei voormalig Italiaans centrale verdediger Alessandro Costacurta over zijn confrontatie met de Braziliaanse doelpuntenmachine. “‘Tum tum tum’. Hij raakt de bal meerdere keren aan binnen een paar meter en heeft dan het vermogen om te begrijpen wanneer zijn tegenstander beweegt, maar vooral om eerst de bewegingen van zijn teamgenoten te begrijpen om de bal te kunnen passen. Binnen het strafschopgebied is hij onopvallend.”
Beroofd van de Ballon d’Or
Zeker, ‘O Baixinho’ (‘De Kleine’) – zoals hij vanwege zijn kleine gestalte werd genoemd – domineerde het strafschopgebied, maar Romario kon op allerlei manieren scoren: met lobjes of zachte aanrakingen, met brute kracht, vanuit de zestien of van afstand, en zelfs met zijn hoofd, dankzij zijn vermogen om de bal te controleren en de baan ervan vooraf te voorspellen. Hij won team- en individuele trofeeĂ«n over de hele wereld en werd topscorer in 26 verschillende competities, een record dat waarschijnlijk niet geĂ«venaard zal worden.
Romario’s magische jaar kwam toen hij in 1994 het WK won, maar destijds kwamen spelers van buiten de Europese Unie niet in aanmerking voor de Ballon d’Or, waardoor hij de grootste individuele prijs in de sport misliep. De FIFA kende Romario weliswaar de FIFA-prijs voor Wereldvoetballer van het Jaar toe, terwijl hij in 2000 de Zuid-Amerikaanse Ballon d’Or won als beste speler van het continent, maar de ultieme voetbalprijs heeft hij nooit te pakken gekregen.
Van de favela’s tot de grote competities
Romario werd geboren op 29 januari 1966 in Bairro Jacarezinho en groeide op in een van de meest achtergestelde favela’s van Rio de Janeiro. Ondanks de armoede en de armoede redde zijn liefde voor voetbal hem en op 10-jarige leeftijd begon hij te voetballen bij Estrelinha de Vila de Penha, een team opgericht door zijn vader.
In 1979, op 13-jarige leeftijd, werd Romario gecontracteerd door de jeugdopleiding van Olaria, waarvan het eerste team destijds in de hoogste Braziliaanse divisie speelde. Daar werd hij opgemerkt door Vasco da Gama, die hem in hun jeugdopleiding opnam.
Verhuizen naar Europa
Na de Copa América maakte Romario de overstap naar Europa en ging hij bij PSV in Nederland spelen. Bij de Nederlandse grootmacht beleefde hij vijf fantastische jaren, waarin hij 165 doelpunten maakte in 167 wedstrijden en driemaal de Eredivisie won, twee keer de Beker en één keer de Supercup. Hij werd ook twee keer topscorer van de Europacup. In 1990 selecteerde de Braziliaanse bondscoach Sebastião Lazaroni Romario voor zijn WK-selectie, maar door een blessure die hij vóór het toernooi opliep, trapte hij in Italië nauwelijks een bal.
Romario’s voetbalcarrière zette zich voort in CataloniĂ« toen hij in de zomer van 1993 PSV verliet om zich voor 10 miljoen dollar bij Johan Cruijffs Barcelona te voegen. In Camp Nou werd de Braziliaan de sublieme afmaker van Cruijffs ‘Dream Team’, met spelers als Pep Guardiola, Ronald Koeman en Michael Laudrup.
Romario won in zijn eerste seizoen meteen La Liga en werd Pichichi nadat hij 30 doelpunten maakte in 33 wedstrijden. Ook drukte hij zijn stempel op El Clasico met een historische hattrick in de 5-0 overwinning op Real Madrid in januari 1994.
Het was in die wedstrijd dat Romario een van zijn meest iconische doelpunten scoorde. In de 24e minuut, toen de stand nog steeds gelijk was, schoof de Braziliaan door naar de verdedigingslinie van de Blancos. De bal bereikte Guardiola en Romario gaf hem een ​​duidelijk signaal om de bal naar zijn voeten te passen. De Spaanse middenvelder gaf gehoor aan het verzoek en Romario ontving de bal aan de rand van het strafschopgebied met zijn rug naar het doel, wat weinig gevaar opleverde voor de verdediging van Madrid. Hij maakte echter plotseling een halve draai, de beroemde ‘cola de vaca’ (‘koeienstaart’), waarbij hij zijn lichaam 180° draaide voordat hij de bal in de hoek schoof.
Met de Blaugrana bereikte Romario ook de finale van de Champions League in 1994, maar hij werd door de verdediging van AC Milan uitgeschakeld, waardoor de Rossoneri in Athene met 4-0 wonnen.

Gouden jaren
Aan het einde van dat seizoen arriveerde Romario op het WK van 1994 als de belangrijkste speler van BraziliĂ«. Eenmaal in de VS werkte hij wonderwel samen met zijn ‘tweelingbroer’ Bebeto, die op weg was naar vijf doelpunten in zes wedstrijden. Het ging tussen hem en Roberto Baggio om wie de titel Speler van het Toernooi zou krijgen. De twee stonden tegenover elkaar in de finale in Pasadena, en hoewel ‘The Divinie Ponytail’ zijn strafschop miste in de shootout voor ItaliĂ«, maakte Romario geen fout.
Hij werd later uitgeroepen tot Speler van het Toernooi, maar zijn relatie met Barcelona verslechterde snel na zijn terugkeer in Spanje. Romario’s gedragsproblemen, waaronder een boete van 10 miljoen peseta’s in de zomer omdat hij laat na het WK terugkeerde, resulteerden in een sensationele transfer naar Flamengo in januari 1995. Zijn laatste wedstrijd met de Catalanen eindigde in een klinkende 5-0 nederlaag in de Clásico tegen Madrid in Santiago BernabĂ©u, waarin Romario als invaller inviel zonder echt te scoren. Hij verliet de Blaugrana met 39 doelpunten in 65 wedstrijden.

Non-stop doelpunten
Ondanks zijn vertrek bij Barcelona bleef Romario in een alarmerend tempo scoren. Hij loodste Flamengo naar twee kampioenschappen van Carioca en werd vier keer op rij topscorer. Hij maakte echter wel een korte terugkeer naar Europa toen hij in januari 1996 bij Valencia ging spelen. Hij kon het echter niet vinden met coach Claudio Ranieri en keerde een jaar later terug naar Flamengo.
Tegelijkertijd ontwikkelden hij en Ronaldo zich tot een onstuitbaar duo voor Brazilië, en het duo leidde de Seleção naar de overwinning in de Copa America en de Confederations Cup in 1997. De nieuwe coach, Mario Zagallo, was echter niet overtuigd en liet Romario, om controversiële redenen, niet meedoen aan zijn selectie voor het WK van 1998.
Terug op clubniveau keerde Romario in 2000 terug naar Vasco da Gama en sloot een explosieve samenwerking met Edmundo. In zijn eerste seizoen bij ‘O Animal’ won de voormalige Barça-spits zijn enige Braziliaanse Serie A-titel, naast een hele reeks andere trofeeĂ«n. Een kans op een laatste WK ging echter aan hem voorbij, want in 2002 werd hij opnieuw over het hoofd gezien, ditmaal door Luiz Felipe Scolari. Zijn carrière bij de Seleção kwam officieel ten einde in 2005 met een record van 55 doelpunten in 70 wedstrijden, waarmee hij vierde staat op de lijst van Braziliaanse topscorers.
Na periodes bij Fluminense en Al-Sadd keerde Romario terug naar Vasco met als doel de 1000 doelpunten in zijn carrière te halen. Hij kon echter niet zijn beste vorm vinden bij zijn jeugdclub en vertrok vervolgens naar Miami FC in de USL en Adelaide United in de A-League. Hij zou echter slechts een winst van vier cijfers halen, nadat hij een laatste keer terugkeerde naar Vasco.
“Ik heb deze mijlpaal niet alleen voor mezelf, mijn ouders en mijn familie mogen bereiken, maar voor de hele wereld”, vertelde een huilende Romario aan verslaggevers van O Globo, die net op het moment dat hij de mijlpaal bereikte, het veld op waren gerend. “Het was God die wilde dat de bal vandaag in het net zou belanden. Het is een buitengewoon moment in mijn leven.”
“Ik ben ontzettend blij dat ik deze mijlpaal heb bereikt”, voegde hij eraan toe. “Op individueel niveau is dit de grootste prestatie uit mijn carrière. Ik draag het op aan mijn familie en mijn kinderen. Ik ben erg emotioneel. Voor nu, bedankt. Heel erg bedankt aan jullie allemaal.” In totaal scoorde Romario 265 doelpunten in vier periodes bij Vasco.
In april 2008, op 42-jarige leeftijd, kondigde Romario officieel zijn afscheid aan, hoewel hij daarna nog een paar keer op het veld terugkeerde.
Controversieel personage
Na zijn voetbalcarrière begon Romario aan een politieke carrière en is nu senator. Maar tijdens zijn actieve carrière waren zijn privéleven en gedrag altijd onderwerp van veel discussie.
Als liefhebber van carnaval, stranden, mooie vrouwen en het goede leven bleek Romario zowel de vloek als de vreugde van zijn coaches te zijn, hoewel sommige anekdotes over zijn leven de grens tussen realiteit en legende doen vervagen. Wat we wel weten, is dat hij drie mislukte huwelijken, zes kinderen bij vier verschillende vrouwen en talloze affaires heeft gehad.
“Ik hou van de nacht”, zei Romario graag. “Hij is altijd mijn metgezel geweest.”
Na het WK van 1994 gaf Romario toe seks te hebben gehad vóór de finale in Pasadena. Zijn eerste vrouw, Monica Santoro, vroeg daarop om een ​​scheiding. Drie jaar later, tijdens de Copa América in Bolivia, wist hij onopgemerkt te ontsnappen uit het Braziliaanse trainingskamp met Ronaldo.
Maar de anekdote die Romario’s vrije geest het beste belichaamt, is de weddenschap die hij met Cruijff sloot tijdens zijn tijd bij Barcelona: “Op een dag vroeg Romario me om drie dagen vrij om naar het carnaval in Rio te gaan. Ik antwoordde: ‘Als je morgen twee doelpunten maakt, geef ik je twee dagen meer vrij dan de anderen’. De volgende dag scoorde Romario twee doelpunten in de eerste twintig minuten en direct na de tweede goal vroeg hij me om hem eraf te halen. Ik vroeg hem wat er gebeurd was en hij kwam naar me toe en zei: ‘Meneer, mijn vliegtuig naar Rio vertrekt over een uur’. Ik had geen andere keuze dan mijn belofte na te komen!”
“Ik ben nooit een atleet geweest”, vatte de speler zelf samen. “Als ik het leven van een atleet had gehad, had ik zeker veel meer doelpunten gemaakt, maar uiteindelijk weet ik niet of ik zo gelukkig zou zijn als ik nu ben.”
Bron: GOAL
Foto: Getty Images/AFP